Uiteraard willen we weten wat het effect is van de verschillende maatregelen. Daarom zullen we niet alleen metingen moeten uitvoeren om de huidige plasticvervuiling te kennen, maar ook om in de toekomst na de implementatie van specifieke maatregelen het nieuwe niveau van plasticvervuiling te weten, zodat we de impact van de maatregelen kunnen evalueren en op basis hiervan de nodige aanpassingen aan onze aanpak doen doorvoeren.
Meten van plasticvervuiling: de huidige stand van zaken
Meten is weten, maar in het geval van plasticvervuiling is het wel makkelijker gezegd dan gedaan. Tot nu toe zijn een aantal studies gedaan om de plasticvervuiling van rivieren, zeeën en oceanen te meten en te kwantificeren. De beste resultaten tot nu toe zijn echter schattingen en benaderende cijfers op basis van onvolledige en/of inconsistente datasets waarbij de meetfout niet echt gekend is.
En dit geldt voor de plasticvervuiling van zowel zeeën en oceanen als rivieren.
Meten is weten, maar daarvoor moeten metingen nauwkeurig zijn
Niettemin zijn nauwkeurige metingen een essentieel aspect voor het opzetten van effectieve acties tegen mariene plasticvervuiling. En ook met betrekking tot rivieren is dit uiterst belangrijk. Tot nu toe is dit fenomeen minder onder de aandacht en dus zijn betrouwbare meetgegevens nodig om het beleid omtrent het beheer van rivieren en waterwegen effectief aan te sturen.
Onze eerste doelstelling: betrouwbare meetgegevens
Om tot nauwkeurige meetgegevens over plasticvervuiling van rivieren te komen wil Zero Plastic Rivers meewerken aan het definiëren en opzetten van een gevalideerde meetmethode op basis van steekproeven en statistische extrapolatie. Deze traditionele maar beproefde meetmethode is arbeidsintensief en vereist een langdurige meetcyclus, maar heeft als voordeel dat ze betrouwbare meetresultaten oplevert.
Hiervoor is het nodig om aangepaste meetprotocollen te definiëren, geschikte meetpunten te identificeren, voldoende steekproeven uit te voeren en deze op de juiste manier te verwerken (schoonmaken, sorteren, categoriseren, wegen, …) zodat de resultaten kunnen verwerkt worden in statistische modellen met een zo hoog mogelijke nauwkeurigheid.
Deze methode is ideaal om de plasticvervuiling van een pilootrivier te bepalen.
De Schelde is in deze context een ideale kandidaat.
Onze tweede doelstelling: automatische meetsystemen
Alhoewel metingen op basis van steekproeven en statistische extrapolatie betrouwbare meetresultaten opleveren, vergen deze veel werk en tijd. Daarom wil Zero Plastic Rivers de overstap maken naar geautomatiseerde meetsystemen op basis van sensor- en informatietechnologie. Dergelijke meetsystemen moeten zodanig ontworpen zijn dat ze niet alleen betrouwbare meetgegevens produceren, maar ook op korte tijd en met minimale arbeid. Bovendien moeten zulke meetsystemen inzetbaar zijn op alle mogelijke rivieren. Om deze systemen te ontwerpen en te bouwen is nauwe samenwerking nodig met onderzoeksinstellingen en bedrijven die gespecialiseerd zijn in mariene engineering en sensor- en informatietechnologie.
Voorkomen is beter dan genezen
Voorkomen is altijd beter dan genezen, en voor plasticvervuiling is dat ook zo. Het is misschien niet eenvoudig om het je voor te stellen, maar het grootste deel van alle plastic afval dat in onze straten, velden, bossen en wegbermen en op onze rivieroevers ligt, komt uiteindelijk terecht in onze zeeën en oceanen en dus in de plastic soep. Dit gebeurt via de waterwegen, te beginnen met riolen en beken die uitmonden in kanalen en kleine rivieren die op hun beurt weer uitkomen in grote rivieren die alle plastic afval transporteren naar zee en zo weer verder naar de plastic soep.
Om dit te voorkomen zullen we allemaal moeten meewerken. In essentie is het heel eenvoudig: zorg ervoor dat je geen plastic in het milieu terecht doet komen, noch gewild noch ongewild. Plastic afval hoort in de vuilnisbak en nergens anders. En als je toch zwerfplastic ziet, ruim het zo snel mogelijk op. Om dit te bereiken wil Zero Plastic Rivers zich inspannen zowel om mensen te informeren en bewust te maken als om hen aan te zetten om effectief te voorkomen dat plastic in het milieu belandt.